Kích thước nhà gỗ 3 gian Bắc Bộ chuẩn Phong Thuỷ & Tỷ lệ kiến trúc cổ truyền

Bạn đang ấp ủ giấc mơ xây dựng một ngôi nhà gỗ truyền thống đậm chất Bắc Bộ? Hay đơn giản chỉ muốn hiểu rõ hơn về kiến trúc cổ Việt Nam? Vậy thì việc nắm vững kích thước nhà gỗ 3 gian Bắc Bộ là điều không thể thiếu!

Kiến trúc nhà Việt cổ không chỉ là nghệ thuật xây dựng, mà còn là triết lý sống, là sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên và vũ trụ. Trong đó, nhà gỗ 3 gian là kiểu nhà phổ biến nhất, vừa đủ để gia đình sinh sống, vừa đảm bảo không gian thờ cúng tổ tiên trang nghiêm.

Bài viết này sẽ đưa bạn đi từ những con số cụ thể đến ý nghĩa sâu xa đằng sau mỗi thước đo. Cùng Nhà gỗ Nam Cường khám phá nhé!

Kích thước nhà gỗ 3 gian Bắc Bộ chuẩn 2025

Nếu bạn tưởng kích thước nhà gỗ 3 gian có một công thức cố định như công thức toán học, thì hãy nghĩ lại! Thực tế phức tạp và tinh tế hơn nhiều.

Người xưa không dùng mét, không dùng thước dây hiện đại. Họ dùng Thước Lỗ Ban - một loại thước đặc biệt với những con số mang ý nghĩa phong thủy riêng. Mỗi kích thước được chọn lựa kỹ lưỡng để rơi vào "Cung Cát" (cung tốt), mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ.

1. Kích thước tổng thể (Phủ bì)

Hãy tưởng tượng bạn đang đứng nhìn một ngôi nhà gỗ từ xa. Điều đầu tiên bạn nhận ra chính là kích thước tổng thể - hay còn gọi là "Phủ bì" trong thuật ngữ cổ truyền.

Chiều dài ngang nhà thường dao động từ 8m đến 11m. Con số này không phải ngẫu nhiên đâu nhé! Nó phụ thuộc vào số lượng cột và khoảng cách giữa các gian. Một ngôi nhà 12 cột sẽ nhỏ gọn hơn nhà 22 cột.

Chiều rộng (sâu nhà) - tính từ hiên trước đến tường hậu - thường từ 7m đến 9m. Đây là không gian sinh hoạt chính của gia đình, nên cần đủ rộng rãi nhưng không quá lãng phí.

Bạn có biết không? Tỷ lệ giữa chiều dài và chiều rộng tạo nên cảm giác cân đối độc đáo của kiến trúc Bắc Bộ!

2. Kích thước các gian (Bước gian - Khoảng cách tim cột)

Đây chính là phần quan trọng nhất trong thiết kế nhà gỗ 3 gian!

"Gian" ở đây không phải là căn phòng như nhà hiện đại. Nó là khoảng không gian được ngăn cách bởi các hàng cột. Khoảng cách từ tim cột này đến tim cột kia gọi là "Bước gian".

Gian giữa - đây là "linh hồn" của ngôi nhà! Nó luôn rộng nhất, thường từ 2.55m đến 3.22m. Tại sao? Vì đây là nơi đặt bàn thờ tổ tiên, nơi gia đình sum họp trong những dịp lễ lớn. Không gian cần trang nghiêm, rộng rãi để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.

Hai gian bên (còn gọi là gian biên) thường nhỏ hơn, từ 1.97m đến 3.02m. Đây là nơi đặt sập, trường kỷ, hoặc dùng làm không gian sinh hoạt phụ.

Điều thú vị là các gian không nhất thiết phải có kích thước bằng nhau! Sự chênh lệch này tạo nên nhịp điệu trong kiến trúc, giống như âm nhạc có cao có thấp vậy.

3. Kích thước cấu kiện chính

Nếu gian là "linh hồn", thì cột chính là "xương sống" của ngôi nhà!

Hệ thống cột có một quy luật giảm dần rất khoa học:

1. Cột cái (trụ chính giữa nhà): To nhất, đường kính 28-36cm. Đây là những cột chịu lực chính, phải đủ chắc để đỡ toàn bộ mái nhà và tầng gác nếu có.

2. Cột quân (Cột con): Nhỏ hơn một chút, 25-34cm. Đây là cột ở hàng giữa, hỗ trợ cột cái.

3. Cột hiên/ Cột hậu: Nhỏ nhất, 22-29cm. Cột phía trước hiên hoặc phía sau nhà.

Tại sao lại giảm dần? Đây không chỉ là thẩm mỹ mà còn là kỹ thuật chịu lực! Cột càng vào trong chịu tải trọng càng lớn, nên cần to hơn.

Chiều cao nhà thường từ 4m đến 6m (tính từ mặt đất đến đỉnh mái). Trong đó, chiều cao tàu mái - khoảng sáng từ nền đến mép dưới tàu - thường là 1.76m, 1.97m hoặc 2.15m, đều là những con số đẹp trên Thước Lỗ Ban thuộc cung Sinh (sinh sôi, phát triển).

4. Phân loại theo số lượng cột: 12, 18 hay 22?

Nhà gỗ 3 gian có thể có nhiều quy mô khác nhau, được phân biệt qua số lượng cột:

Nhà 18 cột là lựa chọn "vàng" - không quá nhỏ, không quá lớn, vừa đủ để sống thoải mái và tiết kiệm chi phí!

Ví dụ cụ thể: Nhà gỗ 3 gian 18 cột (Quy mô vừa, phổ biến)

Chúng ta cùng "mổ xẻ" một mẫu nhà phổ biến nhất nhé - nhà 3 gian 18 cột!

Bảng thông số chi tiết

Tổng cộng 18 cột được sắp xếp như thế nào?

• 6 cột cái: Tạo thành khung chính của ngôi nhà

• 8 cột quân: Hỗ trợ và gia cố

• 4 cột hiên (hoặc cột gậu): Tạo không gian hiên trước/sau

Hệ thống cột này tạo nên một lưới chịu lực hoàn hảo, giúp ngôi nhà đứng vững qua hàng trăm năm!

Các yếu tố ảnh hưởng đến kích thước

Bạn nghĩ kích thước nhà gỗ chỉ là chuyện đo đạc? Sai rồi! Đằng sau mỗi con số là cả một triết lý và nhiều yếu tố phức tạp.

1. Yếu tố phong thủy

Đây chính là yếu tố QUAN TRỌNG NHẤT! Không có yếu tố nào quan trọng hơn!

Thước Lỗ Ban - hay còn gọi là Thước Công, được chia thành 8 cung, mỗi cung có ý nghĩa riêng. Trong đó có 4 cung Cát (tốt): Tài, Bệnh, Ly, Nghĩa và 4 cung Hung (xấu).

Người xưa tin rằng nếu các kích thước quan trọng của nhà - từ chiều dài, chiều rộng, chiều cao tàu mái, đến khoảng gian - đều rơi vào Cung Cát, ngôi nhà sẽ mang lại:

• Tài lộc dồi dào

• Gia đình an khang

• Sức khỏe tốt

• Con cái hiếu thảo

Ngoài Thước Lỗ Ban, còn có các tỷ lệ truyền thống được gọi là "Thức nhà" - những công thức tính toán qua nhiều đời, đảm bảo sự cân đối hài hòa và phù hợp với đặc tính của gỗ.

2. Diện tích và hình dạng khu đất

Dù muốn hay không, diện tích đất là giới hạn vật lý đầu tiên bạn phải đối mặt!

Nếu bạn có một mảnh đất 200m² vuông vắn, bạn hoàn toàn có thể xây nhà 18-22 cột. Nhưng nếu chỉ có 80-100m²? Nhà 12 cột là lựa chọn hợp lý hơn!

Hình dạng đất cũng quan trọng không kém:

• Đất vuông, chữ nhật: Dễ thiết kế, tối ưu không gian

• Đất hình thang, bất quy tắc: Phải điều chỉnh, có thể "mất" không gian

Kiến trúc sư giỏi sẽ biết cách "hóa giải" những mảnh đất khó nhằn bằng cách điều chỉnh kích thước, hướng nhà, và bố trí cột sao cho vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ và phong thủy!

3. Nhu cầu sử dụng

Bạn xây nhà để làm gì? Câu hỏi đơn giản nhưng quyết định mọi thứ!

Mục đích sử dụng:

• Chỉ để thờ cúng, tổ chức lễ tết? → Gian giữa cần cực kỳ rộng

• Kết hợp làm nhà ở? → Cần cân nhắc thêm không gian sinh hoạt

• Làm nhà thờ họ? → Quy mô phải lớn hơn nhà ở thông thường, thường từ 5 gian thay vì 3 gian

Quy mô gia đình:

• Gia đình nhỏ 3-4 người: Nhà 12 cột vừa đủ

• Gia đình đa thế hệ, thường xuyên có khách: Nhà 18-22 cột

• Họ tộc lớn, tổ chức lễ thường xuyên: Cần nhà thờ họ 5 gian trở lên

Đừng xây nhà quá lớn nếu không cần thiết! Ngôi nhà quá rộng so với số người sử dụng sẽ trở nên lạnh lẽo, thiếu sinh khí.

4. Ngân sách

Nói thật đi, tiền là vấn đề thực tế nhất! Không phải ai cũng có túi tiền "dày" để xây một dinh thự gỗ khổng lồ.

Chi phí phụ thuộc vào:

• Kích thước và số cột: Nhà càng lớn, cột càng nhiều → gỗ dùng càng nhiều → chi phí tăng theo cấp số nhân (không phải cộng đơn giản đâu!)

• Loại gỗ sử dụng:

  • Gỗ thông, Bạch đàn: Rẻ nhưng kém bền

  • Gỗ Lim, Gụ, Hương: Đắt nhưng bền vững hàng trăm năm

• Đường kính cột: Cột đường kính 30cm đắt hơn nhiều so với cột 25cm, vì cây gỗ càng lớn càng hiếm!

• Chạm khắc: Nếu muốn trang trí cầu kỳ, chi phí sẽ tăng đáng kể

Với ngân sách 500 triệu - 1 tỷ, bạn có thể xây nhà 3 gian 12-18 cột bằng gỗ lim hoặc gụ chất lượng tốt. Với ngân sách 2-3 tỷ trở lên, nhà 22 cột hoặc 5 gian là khả thi!

5. Kết cấu và kỹ thuật

Đây là yếu tố kỹ thuật thuần túy nhưng cực kỳ quan trọng!

Tỷ lệ chịu lực: Các cấu kiện (cột, xà, quá giang, kẻ, đòn, tàu...) phải tuân theo tỷ lệ khoa học để đảm bảo khả năng chịu lực. Nếu cột quá nhỏ so với tải trọng mái, ngôi nhà có thể sập!

Khả năng khai thác gỗ: Bạn muốn cột đường kính 40cm? Nhưng tìm được cây gỗ quý đường kính đó không phải dễ! Vì vậy kích thước còn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu sẵn có.

Người thợ giỏi sẽ biết cách tính toán chính xác để ngôi nhà vừa đẹp, vừa bền, vừa an toàn!

Đơn vị thiết kế, thi công nhà gỗ cổ truyền uy tín

Xây một ngôi nhà gỗ cổ truyền không phải chuyện đùa! Bạn cần một đơn vị uy tín, có kinh nghiệm để đảm bảo chất lượng công trình. Nhà gỗ Nam Cường sẽ là một gợi ý sáng giá dành cho bạn. Chúng tôi là một trong những đơn vị hàng đầu với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực:

• Tư vấn, thiết kế nhà gỗ cổ truyền 3 gian, 5 gian

• Thi công nhà thờ họ, từ đường

• Các công trình tâm linh (chùa, đình, miếu...)

• Tư vấn kích thước theo Thước Lỗ Ban và phong thủy

Điểm mạnh của chúng tôi:

1. Đội ngũ kiến trúc sư giàu kinh nghiệm: Hiểu rõ kiến trúc cổ truyền, am hiểu phong thủy và Thước Lỗ Ban

2. Tư vấn dựa trên thực tế: Không "ép" bạn phải xây theo mẫu, mà đưa ra giải pháp phù hợp với đất đai, ngân sách và nhu cầu của bạn

3. Thi công chuyên nghiệp: Đội thợ lành nghề, tỉ mỉ từng chi tiết

4. Nguồn gỗ chất lượng: Có mối quan hệ với các nhà cung cấp gỗ uy tín

Nếu bạn đang có nhu cầu xây dựng nhà gỗ, đừng ngại liên hệ ngay:

• Địa chỉ:

  • Cơ sở 1: Xóm 20 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

  • Cơ sở 2: Xóm 22 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

• Hotline: 097 526 08 22

• Website: www.nhagonamcuong.vn

Hãy liên hệ để được tư vấn MIỄN PHÍ và nhận báo giá chi tiết nhất!

Kết luận

Kích thước nhà gỗ 3 gian Bắc Bộ không chỉ là những con số khô khan! Đó là sự kết tinh của:

• Truyền thống kiến trúc hàng ngàn năm

• Triết lý phong thủy sâu sắc

• Kỹ thuật xây dựng tinh vi

• Tâm huyết của thợ xưa

Khuyến nghị:

• Nếu bạn có diện tích đất lớn hơn 300m², hãy cân nhắc nhà gỗ 5 gian để tăng không gian và sự trang trọng

• Nếu muốn xây nhà thờ họ, quy mô cần lớn hơn nhà ở thông thường, thường từ 5 gian trở lên

Một ngôi nhà gỗ cổ truyền được xây theo đúng kích thước và tỷ lệ không chỉ là nơi ở. Đó là di sản truyền đời, là niềm tự hào của dòng họ, là minh chứng cho sự khéo léo và trí tuệ của ông cha ta!

Vậy nên, hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ, tham khảo các chuyên gia, và đưa ra quyết định sáng suốt. Một ngôi nhà tốt sẽ đồng hành cùng gia đình qua nhiều thế hệ, chứng kiến bao niềm vui, nỗi buồn, và sự trường tồn của dòng họ.

Chúc bạn sớm có được ngôi nhà gỗ mơ ước!

>>> Xem thêm:

Kết cấu nhà gỗ 3 gian kèm bản vẽ chi tiết [MỚI NHẤT 2025]

Nhà gỗ 3 gian ngày xưa: Tinh hoa kiến trúc & văn hoá Việt